Vandaag weten we dat vitamine D een grote rol speelt in onze botgezondheid. Gezonde botten worden gekenmerkt door voldoende mineralisatie in aanwezigheid van calcium en fosfor. Bij gebrek aan calcium en fosfor, kunnen de botten onvoldoende ‘verbenen’ en blijven ze bijgevolg kwetsbaar en instabiel.
Vitamine D speelt hierbij een belangrijke rol: samen met andere hormonen, parathormoon en calcitonine, draagt ze bij om de calciumconcentratie in het lichaam te behouden, waardoor er voldoende calcium in het bloed beschikbaar is. Hierdoor wordt een optimaal proces van botvorming gegarandeerd.
Om de beschikbaarheid van calcium in het lichaam te waarborgen, werkt vitamine D op verschillende organen: dankzij de vitamine D absorberen de darmen meer calcium, terwijl de nieren minder calcium uitscheiden. Dit resulteert in een grotere concentratie van calcium in de botten.
Maar het effect van de vitamine D (calcitriol) moet samen worden beschouwd met de werking van parathormoon en calcitonine. De gemeenschappelijke noemer van de regulering van deze hormonen is altijd het calciumgehalte in het bloed.
Wanneer de concentratie van calcium in het bloed afneemt, wordt in de nieren een grotere hoeveelheid calcitriol geactiveerd. Dit stimuleert de opname van calcium in de nieren en de darmen en verlaagt tegelijkertijd het parathormoongehalte (parathyroïde), waardoor de ontkalking van de botten wordt voorkomen.
Als daarentegen de calciumconcentratie in het bloed stijgt, geven de C-cellen van de schildklier calcitonine vrij, waardoor de vorming van calcitriol in de nieren wordt afgeremd, de opname van calcium in de darmen vermindert en de uitscheiding van calcium in de nieren vergroot.
Dit reguleringsmechanisme van calcium kan echter alleen werken als de inname van vitamine D voldoende is, dankzij autosynthese of dankzij de voeding.
Als levensmiddel heeft vitamine D de volgende effecten:
-
Vitamine D draagt bij aan een normale opname en stofwisseling van calcium en fosfor.
-
Vitamine D draagt bij aan een normaal calciumgehalte in het bloed.
-
Vitamine D draagt bij aan een gezond behoud van de botten.
-
Vitamine D draagt bij aan een gezond behoud van de tanden.
Vitamine D en het calciummetabolisme
Vitamine D en de immuunfunctie
Naast de traditionele functie van vitamine D voor de gezondheid van de botten, zijn in de afgelopen 30 jaar andere interessante aspecten van deze vitamine ontdekt. Bijna alle cellen van ons lichaam zijn voorzien van verbindingspunten (receptoren) voor vitamine D en zijn dus in staat de vitamine te absorberen. Dat is een aanwijzing dat vitamine D een bredere waaier aan functies heeft dan aanvankelijk werd aangenomen. Volgens onderzoeken die bij de mens zijn uitgevoerd, zou vitamine D een belangrijk rol kunnen spelen in de stofwisseling van suikers en vetten en in de regulering van het immuunsysteem en de bloeddruk. Bij mensen met obesitas en diabetes werden bijvoorbeeld lagere vitamine D-waarden gemeten.
De rol van vitamine D in het reguleren van het immuunsysteem werkt op verschillende niveaus. Zoals reeds vermeld, werkt vitamine D op verschillende cellen, waaronder de cellen van het immuunsysteem, de witte bloedcellen (leukocyten), die verantwoordelijk zijn voor de directe vernietiging van micro-organismen. Dankzij de werking van de vitamine D-receptoren, produceren deze cellen meer substanties (cathelicidine en betadefensine) die micro-organismen als bacteriën, virussen en schimmels onder controle houden.
De immuuncellen zijn niet de enige cellen die dergelijke substanties voortbrengen: de epitheelcellen van het ademhalingssysteem doen hetzelfde, wanneer ze voldoende vitamine D absorberen. Het immuunsysteem blijft op die manier efficiënter werken. Daarom is het belangrijk om in de winter extra vitamine D via de voeding in te nemen.
Als levensmiddel heeft vitamine D het volgende effect:
-
Vitamine D draagt bij aan een normale werking van het immuunsysteem.
Vitamine D is dus niet alleen essentieel voor de botgezondheid, maar ook voor het goed functioneren van het immuunsysteem.
Effecten
